گواهی الکترونیکی چیست؟
گواهی الکترونیکی (digital certificate) شناسه دیجیتال یک موجودیت (مانند فرد، دستگاه شبکه، نرم افزار، سیستم، و غیره) در تعاملات الکترونیکی است. در واقع، همانطور که در تعاملات غیر الکترونیکی، "کارت ملی" یا شناسنامه یک فرد شناسه وی می باشد، در تعاملات الکترونیکی "گواهی الکترونیکی" شناسه فرد (و بطور کلی هر موجودیت) می باشد. در تعاملات الکترونیکی (برخلاف تعاملات رو در رو)، طرفین ممکن است نتوانند هویت طرف مقابل را شناسایی کنند. این چالش می تواند منجر به برخی محدودیت ها و مشکلات در این نوع تعاملات شود. برای مثال، وقتی یک فرد به سیستم login می کند، نمی توان مطمئن بود که آن فرد همان فردی است که انتظار می رود باشد. برای روشن تر شدن مطلب، تصور کنید یک حمله کننده نام کاربری و کلمه عبور یک فرد را در اختیار دارد (مثلاً آن ها را به درستی حدس زده است). بدین سان، وقتی حمله کننده به سیستم login می کند، تصور می شود که فرد اصلی login کرده است اما در واقع این حمله کننده است که به سیستم login کرده است. این مشکل ناشی از عدم امکان شناسایی هویت افراد است.
گواهی الکترونیکی، رایج‌ترین راه‌حل مواجهه با چالش بالا است. یک موجودیت با استفاده از گواهی الکترونیکی خود می تواند به طرف مقابل خود اطمینان دهد که با موجودیت موردنظر خود در تعامل است.
گواهی الکترونیکی احراز هویت چیست؟
گواهی احراز هویت برای یک موجودیت (مثلاً کاربر انسانی)، شناسه هویتی وی است که با استفاده از آن می تواند خود را به سایر موجودیت ها در یک محیط مانند وب سایت، سیستم عامل، شبکه، دامنه، و غیره معرفی کند. از آنجا که شناسه هویتی یک موجودیت باید منحصر به فرد و از طرفی صحیح و دقیق باشد، گواهی احراز هویت نیز چنین ویژگی هایی را دارد؛ زیرا یک مرکز صدور گواهی قبل از صدور گواهی برای موجودیت، ابتدا آن موجودیت را به طور دقیق و مطمئن احراز هویت می کند. بدین سان، وقتی یک فرد یا به طور کلی هر موجودیت گواهی خود را به عنوان شناسه هویتی خود ارائه می کند، می توان از درستی اطلاعات شناسه مطمئن بود. همچنین، به دلیل اینکه گواهی الکترونیکی به هیچ وجه قابل تغییر و دستکاری نیست، امکان جعل آن و استفاده توسط موجودیتی دیگر (حمله کننده) وجود ندارد.
در چه کاربرد‌هایی می توان از گواهی الکترونیکی احراز هویت استفاده کرد؟
معمولاً در روش های احراز هویت از نام کاربری و گذارواژه استفاده می شود که مشکلات امنیتی متعددی مثل حملات لغت نامه‌ای، حدس زدن کلمه عبور، دزدی پایگاه داده کلمات عبور، فریب کاری، و غیره دارد. احراز هویت مبتنی بر گواهی الکترونیکی (certificate-based authentication) جایگزین مطمئن و امنی برای روش های مذکور است؛ همچنین مکملی برای سایر روش ها مثل احراز هویت دو عامله است. با استفاده از این گواهی الکترونیکی، به طور دقیق می توان موجودیت ها (مثل افراد و سیستم ها) را شناسایی کرد. حتی از این گواهی الکترونیکی می توان در مکانیزم های کنترل دسترسی نیز استفاده کرد. نمونه هایی از کابرد‌های احراز هویت مبتنی بر گواهی الکترونیکی در زیر آمده است: